Op een zonnige dag waren er een paar vrienden van Sardi naar het guesthouse gekomen waar we op dat moment in Bukit Lawang verbleven. We zaten in het restaurant dat je op de foto kan zien. Het was het begin van de pandemie dus ze hadden plotseling allemaal veel vrije tijd. Het waren namelijk vooral gidsen of mensen die op een andere manier verbonden waren aan de toeristische sector. Aangezien de meesten – waaronder ik – dachten dat deze pandemie maar maximaal een paar maanden zou duren, waren ze nog niet op zoek naar ander werk. Het was tijdens het eerste jaar, in het prille begin, dat ik in Indonesië verbleef en we kenden elkaar dus nog niet zo goed. Ze waren wel benieuwd naar mij en stelden verschillende vragen.
Uiteraard kwam familie aan bod, zeker gezien hoe belangrijk dit was voor hen. In heel Indonesië was dat enorm belangrijk, maar in dit geval waren het allemaal moslimmannen. In hun religie werd dat nog eens extra benadrukt. Ik vertelde hen dat ik één zus, twee broers en een halfbroer had. Waarop één van de mannen vroeg of ik dezelfde vader of dezelfde moeder had als mijn halfbroer. Ze waren bizar blij om te horen dat het mijn vader was die hertrouwd was en nog een kind had gekregen. Want, zeiden ze:
“Als je dezelfde vader hebt, ben je echt familie en is het je echte broer. Zouden jullie dezelfde moeder hebben dan zouden jullie niet echt familie geweest zijn.”
Ik moest serieus slikken en vroeg natuurlijk om dit uit te leggen. Volgens hen komt alle DNA die we hebben van ons vader en geeft ons moeder geen DNA door aan haar kinderen. Ik werd er kwaad van, vooral van frustratie omdat het weer een voorbeeld was van hoe vrouwen achtergesteld worden in deze cultuur.
Ik haalde dit aan, wat zij helemaal niet begrepen. Ze konden niet verstaan waar ik me druk in maakte. Dus ik begon het ene voorbeeld na het andere te geven waar vrouwen minder mochten beslissen of zaken niet mochten doen die geen enkel probleem waren voor mannen. Waaronder het feit dat een man drie vrouwen mag hebben, maar een vrouw maar met één man getrouwd mag zijn. Hun uitleg was dat dat normaal is, omdat er ooit in de geschiedenis een vooraanstaande man – ik weet niet meer juist over wie het ging – in de Islam geweest was die drie vrouwen had en dat sindsdien elke man toegelaten is om meerdere keren te trouwen. Maar ook wel maximaal drie keer omdat het niet meer mag zijn dan de desbetreffende man. Dit vond ik een heel makkelijk excuus, vooral aangezien er niet bepaald sprake is van vooraanstaande vrouwen in de Islam.
Aangezien er in Indonesië ook nog steeds de overtuiging bestaat dat het de vrouw is die verantwoordelijk is voor het geslacht van kinderen, verbaasde deze opmerking me ten zeerste. Omdat het geslacht toch ook deel uitmaakt van het DNA van een persoon. Ik wilde die stelling dan ook volledig ontkrachten. Ik haalde een papier en een pen en begon te schetsen hoe vrouwen sowieso een X-chromosoom doorgeven en hoe mannen ofwel een X-chromosoom ofwel een Y-chromosoom doorgeven. En op basis daarvan het geslacht van het kind bepaald wordt. Ik probeerde het met handen en voeten uit te leggen, maar de enige respons die ik kreeg was complete stilte.
Ik kon het hen niet verwijten dat ze met deze overtuigingen zaten. Het werd hen van kleins af aan ingegeven en het onderwijssysteem is hier ook niet van een hoog niveau. Zeker niet in de dorpen waar ik doorgaans verblijf.
