Sardi is gids in de jungle, het is op deze manier dat we elkaar hebben leren kennen. Ik deed een trekking, en alhoewel Sardi niet mijn gids was, kwamen we elkaar wel regelmatig tegen en spendeerden we de nacht in hetzelfde kamp. Voor hem zijn de maanden juli en augustus hoogseizoen. Dan moet hij bijna dagelijks de jungle in. Enorm vermoeiend, maar het levert veel geld op waarmee ze normaal het laagseizoen zouden kunnen overbruggen.
Wanneer ik met andere Westerlingen praat die lange tijd in Bukit Lawang verblijven, komt vroeg of laat het onderwerp geld naar boven en hoe Indonesiërs hiermee omgaan. Wij hebben geleerd om het geld niet in één keer uit te geven, maar om een stukje opzij te zetten voor onvoorziene omstandigheden. Zeker als jouw werk seizoensgebonden is, wordt daarmee rekening gehouden. Maar in Indonesië gaan ze er anders mee om.
Althans, in de armere dorpen. Want Indonesiërs scoren in het algemeen vrij hoog op lange termijn oriëntatie en hebben een sterke neiging om te sparen en te investeren. In mijn ervaring gaat dit meer op voor de steden dan voor de afgelegen dorpen.
Maar het feit dat Sardi minder aan de lange termijn denkt wat betreft geld is in onze ogen misschien niet zo slim, maar het is eigenlijk wel een heel mooie eigenschap van hem.
Als Sardi wat geld gespaard heeft, en dit niet voor een bepaalde reden nodig heeft, dan zal hij dit heel makkelijk aan zijn naasten geven om hen te helpen. Want hij heeft het geld en heeft het op dat moment niet nodig. Hij zou zich schuldig voelen als hij het geld gewoon zou houden, terwijl iemand in zijn omgeving honger lijdt of het echt nodig heeft. Dus zou hij, zonder erover na te denken, het geld aan hen geven.
Ik had laatst een discussie hierover met een Westerse vrouw. Zij begreep dit helemaal niet. Wel waarom Sardi zou willen helpen, maar waarom geeft hij dan niet gewoon een beetje geld? Hij hoeft aan hen helemaal niet te vertellen hoeveel geld hij verdiend heeft en hoeveel geld hij opzij gehouden heeft. Ik probeerde haar uit te leggen dat Sardi het geld niet geeft omdat anderen weten dat hij het heeft. Ze zullen hem nooit dwingen of smeken om hen te helpen. Ze zullen het misschien wel vragen, maar als Sardi ‘nee’ zegt, zullen ze er wel over ophouden. Het zit veel dieper dan dat. Sardi weet van zichzelf dat hij het geld heeft en zou niet tevreden zijn met zichzelf als hij die personen niet zou helpen. Het gaat hier dus meer om de interne motivatie.
Indonesiërs geloven ook heel hard in karma. Als je goed doet voor anderen, krijg je dat vroeg of laat terug. Dus stel dat Sardi tijdens het laagseizoen in de problemen zou komen, dan zouden andere mensen hem wel helpen. Er zullen altijd wel manieren zijn om aan eten te komen. En dat kan ik bevestigen. Indonesiërs delen steeds hun eten met anderen, ook al hebben ze zelf niet veel.
Wij zien het uitgeven van hun geld wanneer ze het hebben, zonder het te sparen, als een gebrek aan lange termijn denken. Maar eigenlijk mag je dat zo dus niet zien. Zij helpen hun gemeenschap met hetgeen ze hebben, op dat moment. Wetende dat de gemeenschap hen ook zal helpen wanneer zij het moeilijk hebben. Uiteindelijk is dit hun manier om aan lange termijn investering te doen.
